قانون ملک مشاع

وضعیت حقوقی انتقال و تقسیم مال مشاع در حقوق ایران

در این بخش به انتقال و تقسیم مال مشاع در قانون ایران می‌پردازیم. ابتدا انتقال مال مشاع را بررسی می‌کنیم و سپس به سراغ تقسیم و انواع آن می‌رویم.

• انتقال مال مشاع

موضوع انتقال مال مشاع یکی از رایج ترین اختلافات مالیست و در شرایط مختلف ممکن است جزئیاتی وجود داشته باشد که ما را گمره کند. به خاطر مشخص نبودن دقیق سهم مالکین مشاع، فروش و انتقال آن ممکن است باعث به وجود آمدن برخی اختلافات شود. ولی به طور خلاصه اگر شخصی بدون اجازه‌ی سایر مالکین ملک مشاعی را بفروشد مرتکب انتقال مال غیر شده و دادگاه او را مجازات خواهد کرد. اما در صورت کسب اجازه از سایر شرکا هیچ عمل غیر قانونی انجام نشده و در صورت افراز ملک مشاع اگر شخص بیش از سهم مشخص شده‌ی خود را بفروشد، مرتکب جرم شده و عمل او غیرقانونیست. در صورت افراز، شخص حق دخل و تصرف در سهم خود را داشته و چون مشخص است که مالکیت کدام بخش ها به او تعلق دارد می‌تواند به اختیار خود آن را بفروشد یا به دیگری انتقال دهد. البته بازهم تاکید می‌کنیم که در این موضوع ممکن است جزئیات زیادی وجود داشته باشد که باعث سردرگمی شود. از این رو قبل از هرگونه اقدام در مورد انتقال مال مشاع بهتر است با وکیل باتجربه مشورت کنید.

• تقسیم مال مشاع

تقسیم مال مشاع به زبان ساده یعنی جدا کردن سهم هر یک از شرکا به طوری که سهم هریک مشخص باشد و هرمالک، اختیار کامل سهم خود را داشته باشد. تقسیم، نسبت به افراز و یا تفکیک، مفهوم کلی‌تری است چرا که شامل اموال منقول و غیرمنقول می‌شود.

تقسیم مال مشاع به دو شکل انجام می‌شود. یا مالکین به طور مشترک در مورد تقسیم مال به تصمیم واحد می‌رسند و خودشان میزان سهم هر یک از صاحبان را مشخص می‌کنند که در این حالت به آن تقسیم به تراضی گفته می‌شود. و یا اینکه بین مالکان اختلاف نظر وجود دارد که در این صورت دادگاه، مال مشاع را بین آنها تقسیم می‌کند. در این حالت به آن تقسیم اجباری می‌گویند.

نکته‌ی مهم در مورد تقسیم این است که تقسیم به هر شکلی انجام و ثبت شود، افراد بدون کسب اجازه از سایر مالکین نمی‌توانند نظر خود را برگردانند. در واقع تقسیم چه به شکل توافقی باشد و چه به شکل اجباری، مالکین را موظف به پایبندی به آن می‌کند و اگر شخصی قصد تغییر شرایط تقسیم را داشته باشد باید رضایت سایر مالکین را به دست آورد.