مراحل قانونی طلاق
در این مقاله قصد داریم مراحل قانونی طلاق در ایران را بررسی کنیم و ببینیم زوجهایی که قصد جدایی دارند چه مسیری پیشرو دارند. ابتدا مراحل قانونی طلاق را به شما نشان میدهیم. پس از آن به طور جداگانه طلاق از طرف زن و طلاق از طرف مرد را شرح میدهیم. و در نهایت با نحوهی ثبت طلاق در دفترخانه و مدارک و مراحل لازم برای آن آشنا میشویم. برای کسب آگاهی بیشتر در مورد مراحل قانونی طلاق، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید. این مقاله توسط آقای صادق عطاالهی وکیل پایه یک دادگستری در کرج و متخصص وکیل طلاق در کرج تهیه شده است.
مراحل قانونی طلاق چیست؟
هرگاه زوجین یا یکی از آنها تصمیم داشته باشند که به زندگی مشترک خود پایان دهند باید مراحل قانونی طلاق را پشت سر بگذارند. مراحل قانونی طلاق بسته به اینکه طلاق از طرف مرد یا زن باشد یا هر دو به شکل طلاق توافقی تصمیم به جدایی داشته باشند میتواند تفاوتهایی داشته باشد. اما قانون مسیر کلی طلاق را مشخص کرده که در اکثر مراحل بین انواع طلاق مشترک است. مراحل قانونی طلاق که در انواع طلاق مشترک است شامل موارد زیر میباشد:
-
ثبت درخواست در سامانهی تصمیم
اولین گام در مراحل قانونی طلاق ثبت درخواست آنلاین در سامانهی طلاق یا همان سامانهی تصمیم است. مهم نیست طلاق از طرف چه کسی درخواست میشود، اولین گام برای هر نوع طلاقی ثبت در سامانهی تصمیم است. برای این کار به شکل آنلاین به سایت تصمیم مراجعه کرده و با ثبت مشخصات خود، برای جلسات مشاورهی قبل از طلاق نوبت اخذ میکنند.
-
شرکت در جلسات مشاوره و اخذ گواهی عدم انصراف از طلاق
گام بعدی، شرکت در جلسات مشاوره است. زوجین قبل از اینکه دادخواست خود را تقدیم دادگاه کنند باید در جلسات مشاوره شرکت کنند تا اطمینان حاصل شود که هیچ راهی برای ادامهی زندگی مشترک وجود ندارد. چنانچه بعد از شرکت در جلسات زوجین یا فرد درخواست کننده همچنان اصرار به طلاق داشته باشند گواهی عدم انصراف از طلاق دریافت میکنند.
-
ثبت دادخواست طلاق
بعد از دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق نوبت به ثبت دادخواست طلاق است. برای این کار زوجین یا شخص درخواست کننده به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی رفته و درخواست را ثبت میکنند تا نوبت دادگاه برای آنها مشخص شود.
-
دادگاه خانواده
در مرحلهی بعد زوجین باید همراه با مدارک لازم برای درخواست طلاق مربوطه به دادگاه خانواده مراجعه کنند تا دادگاه با بررسی شرایط رای خود را صادر کند. در این مرحله اگر دادگاه رای به طلاق بدهد گواهی عدم سازش صادر میشود. به این معنی که دادگاه با جدایی زوجین موافقت کرده.
-
تعیین وضعیت بارداری
قبل از جاری شدن و ثبت صیغهی طلاق، باید وضعیت بارداری زوجه مشخص شود. داشتن مدرک پزشکی مبنی بر حامله نبودن زوجه قبل از اجرای طلاق ضروریست.
-
خواندن صیغهی طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق
زوجین پس از انجام تمام مراحل و با در دست داشتن مدارک لازم به یکی از دفاتر طلاق و ازدواج مراجعه کرده و با خواندن صیغهی طلاق به ازدواج خود خاتمه میدهند.
* لازم به ذکر است که اکثر مراحل بالا میتوانند توسط وکیل انجام شوند. زوجین با داشتن وکیل خبره و باتجربه میتوانند مراحل طلاق را به سادگی پیش برده و در برخورد با موانع و معضلات قانونی کمتر به مشکل بر بخورند. وکیل باتجربه همچنین به دلیل آشنایی با قانون میتواند زمان روند طلاق را کاهش دهد و کاری که شاید در حالت عادی ماهها به طول بینجامد را در زمانی کمتر از یک ماه به سرانجام برساند.
…::: حتما مطالعه کنید : دادگاه طلاق چند جلسه است؟ :::…
طلاق از طرف مرد
بعد از توضیح مراحل کلی طلاق به طور جداگانه طلاق از طرف مرد و طلاق از طرف زن را بررسی میکنیم. ابتدا شرایط طلاق از طرف مرد را شرح میدهیم و سپس به طلاق از طرف زن میپردازیم. همانطور که میدانیم در ایران حق طلاق به طور عمومی با مرد میباشد، مگر اینکه شرایطی در عقد ازدواج گنجانده شده باشد که زنهم حق طلاق داشته باشد. البته مرد باید قبل از طلاق مراحلی را سپری کند و تکلیف حق و حقوق زن از جمله مهریه و نفقه را روشن سازد. در این بخش مراحل قانونی طلاق از طرف مرد را برای شما توضیح میدهیم.
- مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و دریافت گواهی عدم سازش
مرد برای ثبت درخواست طلاق باید در اولین گام به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و گواهی عدم سازش دریاف کند. پس از دریافت گواهی عدم سازش شخص برای دادگاه نوبت تعیین میکند.
- ارائهی گواهی به دادگاه
پس از دریافت گواهی عدم سازش، مرد باید آن را به دادگاه خانواده ارسال کند.
- ارجاع به داوری
در این مرحله و پیش از صدور حکم نهایی، زوجین باید در جلسه داوری شرکت کنند. هریک از زوجین باید یک شخص واجد شرایط از نزدیکانش را برای داوری معرفی کند. یکی از شرایط شخصی که به عنوان داور معرفی میشود تاهل میباشد.
- تعیین تکلیف حقوق زوجه
گام بعدی در طلاق تعیین تکلیف حقوق زوجه از جمله مهریه، نفقه، اجرتالمثل و … میباشد. در این مرحله مرد باید طبق شروط ضمن عقد ازدواج تمام حقوق مادی زن را به طور کامل بپردازد. اگر مرد از نظر مالی توان پرداخت مهریه را نداشته باشد دادگاه شرایط پزداخت را مشخص خواهد کرد.
- صدور گواهی عدم سازش توسط دادگاه
دادگاه پس از بررسی تمام مدارک و مشخص شدن وضعیت حقوق مادی و معنوی زن، اقدام به صدور گواهی عدم سازش میکند. این یعنی دادگاه تایید میکند که امکان زندگی مشترک بین زوجین وجود ندارد.
- ثبت طلاق در دفاتر ازدواج و طلاق
پس از اعلام رای دادگاه مبنی بر عدم سازش روجین، آنها باید گواهی عدم سازش را به یکی از دفاتر ازدواج و طلاق برده و با جاری کردن خطبهی طلاق آن را رسمی کنند.
…::: حتما مطالعه کنید : برای درخواست طلاق کجا باید رفت؟ :::…
طلاق از طرف زن
همانطور که میدانیم و در این مطلبهم اشاره شد حق طلاق در ایران در اختیار مرد میباشد و زن اگر بخواهد درخواست طلاق دهد با موانع بیشتری روبروست. البته اگر در شروط هنگام عقد حق طلاق را از همسر خود نگرفته باشد. در این بخش به طلاق از طرف زن و شرایط آن میپردازیم.
در حالت کلی ۳ روش برای طلاق از طرف زن وجود دارد.
- در اختیار داشتن حق طلاق: بعضی از زوجین هنگام عقد توافق میکنند که زن از حق طلاق برخوردار باشد.
- عدم اجرای شروط ضمن عقد: در هنگام عقد شروطی مانند حق تحصیل و یا اشتغال، حق حضانت فرزندان و … گنجانده میشوند که در صورت عدم پایبندی مرد به آنها زن میتواند برای طلاق اقدام کند.
- عسر و حرج: در صورت اثبات عسر و حرج زن میتواند درخواست طلاق دهد. عسر و حرج یعنی شرایطی که زندگی را برای زوجه ناممکن میسازد.
اثبات یکی از شروط دوازده گانه ضمن عقد: در عقدنامهای که توسط زوجین امضا میشود شروطی گنجانده شده که در صورت عدم پایبندی مرد به آنها زن میتواند طلاق بگیرد. این شروط عبارتند از:
- استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت شش ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تائید نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت شش ماه وفا نکند و اجبارا ایفا هم ممکن نباشد.
- سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.
- ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
- جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد.
- عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
- محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعاً منتهی به پنج سال یا بیشتر باز داشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
- ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.
- زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند، تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.
- محکومیت قطعی زوج در اثرارتکاب جرم و انجام هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثرارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی وشئون زوجه باشد .تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت وشئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف وموازین دیگر با دادگاه است.
- در صورتیکه پس از گذشت پنج سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.
- در صورتیکه زوج مفقودالاثر شود وظرف شش ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
- زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.
در صورت وجود هریک از سه شرطی که در بالا گفته شد زن میتواند درخواست طلاق خود را ثبت کند و باقی مراحل را طبق روالی که برای طلاق شرح داده شد پیگیری کند.
حضور وکیل برای طلاق از طرف زن امری تقریبا ضروریست و هرکدام از شرایطی که در بالا شرح داده شد نیاز به اثبات حقوقی دارند. پس حتما قبل از درخواست طلاق با یک وکیل باتجربه مشورت کنید تا ببینید بهترین راه برای شما کدام است.
…::: حتما مطالعه کنید : ۰ تا۱۰۰ قوانین طلاق و مهریه در ایران :::…
ثبت طلاق در دفترخانه
گام آخر برای نهایی شدن طلاق ثبت آن در دفترخانه میباشد. در این مرحله زوجین باید مدارک خود را به یکی از دفاتر ازدواج و طلاق برده و خطبهی طلاق را جاری کنند. لازم به ذکر است که برای این کار تا سه ماه پس از صدور گواهی عدم سازش توسط دادگاه فرصت دارند.
…::: حتما مطالعه کنید : طلاق چیست و انواع آن چیست؟ :::…
مدارک لازم برای ثبت طلاق در دفترخانه:
- سند ازدواج
- گواهی عدم سازش
- گواهی عدم بارداری
- کارت ملی
- شناسنامه
نکات مهم ثبت طلاق در دفترخانه:
این مرحله میتواند با حضور وکیل و بدون حضور زوجین انجام شود. زوجین باید علاوه بر مدارک، هزینهی دفترخانه را هم بپردازند. پس از امضای دفاتر طلاق و جاری کردن خطبهی طلاق، اصل عقدنامه تحویل سردفتر میشود و طلاق نامه دریافت میشود.
…::: حتما مطالعه کنید : معرفی سریع ترین راه طلاق ۱۴۰۲ :::…
سخن پایانی
مراحل قانونی طلاق میتواند چه از طرف زن باشد و چه از طرف مرد،و یا حتی اگر به شکل توافقی باشد، روندی سخت و طاقت فرساست که با پیچیدگیهای حقوقی همراه است. از این رو بهتر است قبل از هر اقدامی با وکیل باتجربه مشورت کنید تا بهترین راه را برای خود انتخاب کنید. امیدواریم که این مطلب به بالا بردن آگاهی شما از مراحل قانونی طلاق کمک کرده باشد.