نفقه
در زندگی مشترک، زن و شوهر مسئولیتهای مختلفی بر عهده دارند. یکی از مهمترین این مسئولیتها، تأمین نیازهای مالی خانواده است که بر عهدهی مرد میباشد. این موضوع، بهاصطلاح «نفقه» نامیده میشود. نفقه بهطور کلی شامل هزینههای خوراک، پوشاک، مسکن، درمان و سایر نیازهای ضروری است. و میزان نفقه با توجه به شرایط مالی مرد و نیازهای خانواده تعیین میشود. این مقاله توسط وکیل پایه یک دادگستری در کرج صادق عطاالهی، با تخصص وکیل طلاق در کرج تهیه شده است. در این مطلب میبینیم که نفقه شامل چه مواردی میشود و چگونه محاسبه میشود. همچنین با نفقهی فرزند آشنا میشویم و بررسی میکنیم که در صورت قهر زوجه، تکلیف نفقه به چه صورت خواهد بود.
نفقه چیست و شامل چه چیزهایی میشود؟
همانطور که گفتیم نفقه مسئولیت مرد در تامین نیازهای ضروری همسر و فرزندانش است. در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی این موضوع اینگونه تعریف شده:
« نفقه عبارت است از همهی نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج، به واسطه ی نقصان یا مرض »
همانطور که در این ماده آمده نفقه شامل تمام هزینههای اولیه و ضروری زندگی میشود که شامل موارد زیر میشود:
-
مسکن:
شوهر موظف است با توجه به شرایط مالی خود، مسکنی مناسب و متناسب با وضعیت زن فراهم کند که زندگی کردن در آن برای زوجه دشوار نباشد.
-
پوشاک:
پوشاکهم یکی دیگر از نیازهای اولیه است که باید توسط مرد تهیه شود.
-
خوراک:
تهیهی مواد خوراکی اولیه برای خانواده بر عهدهی شوهر است.
-
اثاثیه منزل:
شوهر موظف است علاوه بر مسکن اثاثیهی منزل مورد نیاز زن را نیز تهیه کند.
-
هزینههای درمانی و بهداشتی:
در صورت بیماری یا هرگونه مشکل جسمی شوهر موظف است هزینههای درمانی و بهداشتی زن را پرداخت کند.
-
خادم یا کارگر:
اگر زن به دلیل مشکل جسمانی قادر به انجام فعالیتهای خود نباشد و نیاز به خادم یا کارگر داشته باشد، شوهر موظف است هزینهی آن را پرداخت کند و این خواستهی همسر را برطرف کند.
….:::: حتما مطالعه کنید : طلاق چیست؟ ::::…
نفقه فرزند چقدر است؟
طبق قانون مدنی ایران، نفقه فرزند عبارت است از:
- مخارج ضروری زندگی، از قبیل مسکن، خوراک، پوشاک، معالجات و تحصیل علم.
- مخارجی که برای تربیت و رشد معنوی و اخلاقی فرزند لازم است.
میزان نفقهی فرزند با توجه به شرایط اقتصادی پدر و مادر و وضعیت زندگی فرزند تعیین میشود و عدد دقیقی نمیتوان برای آن در نظر گرفت. در تعیین میزان نفقه عوامل زیادی تاثیرگذار هستند که دادگاه باید به آنها توجه کند. از جمله:
- وضعیت مالی پدر و مادر، از جمله میزان درآمد، شغل و وضعیت مسکن آنها.
- وضعیت معیشتی فرزند، از جمله سن، جنسیت، وضعیت تحصیلی و سلامت جسمی و روحی او.
در صورتی که پدر و مادر در مورد میزان نفقهی فرزند توافق کنند، دادگاه میتواند آن را تأیید کند. در غیر این صورت، دادگاه با توجه به شرایط مذکور، خود میزان نفقه را تعیین میکند.
طبق قانون، نفقهی فرزند تا سن بلوغ بر عهده پدر است. پس از بلوغ، فرزند میتواند با توافق پدر و مادر، خود تأمین نیازهای خود را بر عهده بگیرد. اما در صورتی که توافقی حاصل نشود، دادگاه میزان نفقه که پدر باید به فرزند بپردازد را تعیین میکند. در صورتی که پدر نفقهی فرزند را پرداخت نکند، مادر میتواند به دادگاه مراجعه کند و درخواست پرداخت نفقه از سوی همسر را ارائه بدهد. دادگاه در صورت تشخیص کوتاهی پدر، حکم الزام او به پرداخت را صادر میکند. در صورتی که پدر فوت کند، تأمین نفقهی فرزند بر عهده پدربزرگ و مادربزرگ پدری است. و در صورتی که پدربزرگ و مادربزرگ پدری فوت کنند یا توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشند، تأمین نفقه فرزند بر عهده پدربزرگ و مادربزرگ مادری است.
نحوه محاسبه نفقه
برای محاسبهی میزان نفقه معیار دقیقی وجود ندارد و دادگاه در هر پرونده با توجه به شرایط زندگی زوجین در این مورد تصمیمگیری میکند. مواردی که دادگاه در هنگام تعیین نفقه بررسی میکند عبارتند از:
-
وضعیت مالی زوج:
میزان نفقه باید متناسب با وضعیت مالی زوج باشد. به عبارت دیگر، زوج باید توانایی پرداخت نفقه را داشته باشد.
-
وضعیت مالی زوجه:
وضعیت مالی زوجه نیز در تعیین میزان نفقه تأثیرگذار است. اگر زوجه دارای درآمد مستقل باشد، احتمالا میزان نفقهی تعیینشده کمتر خواهد بود.
-
سن زوجه:
سن زوجه دیگر عامل موثر در تعییر نفقه است و هرچه سن اوکمتر باشد احتمالا میزان نفقه بیشتر خواهد بود.
-
وضعیت سلامت زوجه:
فاکتور مهم بعدی وضعیت سلامتی زوجه میباشد. اگر او بیماری صعبالعلاج داشته باشد یا دچار مشکلات جسمی و حرکتی باشد، میزان نفقه بیشتر خواهد بود و مرد باید هزینههای مراقبت و نگهداری از همسرش را پرداخت کند.
نکتهی مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که در همهی این موارد در صورتی نفقه به زن تعلق میگیرد که او از شوهر خود تمکین کند. یعنی با همسر خود سازگاری داشته باشد. حال اگر زن با همسر خود قهر کند و شرایط زندگی او را دشوار کند تکلیف چه خواهد بود؟ در ادامه این موضوع را بررسی میکنیم.
نفقه زن قهر کرده
طبق قانون ایران، شوهر موظف است در صورت تمکین زوجه، نفقهی او را پرداخت کند. تمکین عبارت است از انجام وظایف زناشویی از سوی زوجه، از جمله سکونت در منزل شوهر، تمکین جنسی و …
در صورتی که زوجه از شوهر خود قهر کند، به معنای عدم تمکین او از شوهر است. بنابراین، مرد در این صورت موظف به پرداخت نفقه نیست. البته، این امر مشروط به این است که قهر زوجه موجه نباشد. اگر قهر زن موجه باشد، مثلا شوهر رفتار ناشایستی با او داشته باشد، یا شرایط زندگی را به هر دلیلی برای او سخت کرده باشد، شوهر همچنان موظف به پرداخت نفقه است. در مورد اینکه قهر زوجه موجه است یا خیر، دادگاه صالح با توجه به شرایط پرونده، تصمیمگیری میکند. در نهایت در صورتی که زوجه قهر کرده باشد، شوهر میتواند با مراجعه به دادگاه، درخواست اثبات عدم تمکین زوجه را بدهد و اگر بتواند این موضوع را در دادگاه اثبات کند، دیگر موظف به پرداخت نفقه نیست.
جمعبندی
در این مطلب با نفقه و شرایط پرداخت آن توسط مرد آشنا شدیم و دیدیم میزان آن با توجه به وضعیت مالی و اجتماعی افراد تعیین میشود و اگر برای این موضوع توافقی بین زوجین وجود نداشته باشد، دادگاه در این مورد تصمیمگیری میکند. همچنین با شرایط نفقهی فرزندان آشنا شدیم و بررسی کردیم که نفقهی آنها به چه شکل پرداخت میشود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.