اثبات فروش مال غیر
فروش مال غیر یکی از جرائمی است که میتواند خسارات سنگینی به افراد وارد کند. در این جرم، شخصی بدون داشتن حق مالکیت، مال دیگری را به شخص ثالث میفروشد. در چنین شرایطی، مالباخته میتواند برای احقاق حق خود، اقدام به طرح دعوی علیه فروشنده غیر کرده و از دادگاه بخواهد که خسارات واردشده به او را جبران کند. اثبات فروش مال غیر، کار چندان آسانی نیست. فروشنده غیر میتواند به دلایل مختلف، ادعا کند که مالک مال بوده است. در چنین شرایطی، مالباخته باید با ارائه مدارک و شواهد کافی، ادعای فروشنده غیر را رد کند. این مقاله توسط صادق عطاالهی وکیل پایه یک دادگستری در کرج متخصص وکیل ملکی در کرج تهیه شده است و، به بررسی راهکارهای حقوقی برای اثبات فروش مال غیر میپردازیم. در ادامه، به برخی از مدارک و شواهدی که میتواند در این زمینه مفید باشد، اشاره خواهیم کرد.
تعریف فروش مال غیر
فروش مال غیر عبارت است از انتقال مالکیت یک مال غیرمنقول یا منقول به دیگری، بدون داشتن حق انتقال مالکیت آن. همانطور که قبلا در مطلب « فروش مال غیر » توضیح دادهایم، برای اینکه جرم فروش مال غیر محقق شود، باید سه رکن زیر وجود داشته باشد:
رکن قانونی: یعنی اینکه قانونی وجود داشته باشد که این اقدام را جرم بداند و برای آن مجازات در نظر گرفته باشد. در متن ماده ۱ قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر آمده که: « کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است به نحوی از انحاء عیناً یا منفعتاً بدون مجوز قانونی به دیگری منتقل کند کلاهبردار محسوب و مطابق ماده ۲۳۸ قانون عمومی محکوم میشود. و همچنین است انتقالگیرنده که در حین معامله عالم به عدم مالکیت انتقال دهنده باشد. اگر مالک از وقوع معامله مطلع شده و تا یک ماه پس از حصول اطلاع اظهاریه برای ابلاغ به انتقال گیرنده و مطلع کردن او از مالکیت خود به اداره ثبتاسناد یا دفتر بدایت یا صلحیه یا یکی از دوائر دیگر دولتی تسلیم ننماید معاون جرم محسوب خواهد شد. هر یک از دوائر و دفاتر فوق مکلفند درمقابل اظهاریه مالک رسید داده آن را بدون فوت وقت به طرف برسانند. »
پس میتوان از همین ماده به عنوان رکن قانونی جرم فروش مال غیر استفاده کرد.
رکن مادی: این رکن در واقع هر مدرکی است که نشان دهد انتقال مال غیر صورت گرفته. این فعل می تواند به شکل های مختلف انجام شود، مانند فروش، اجاره، رهن و … .
رکن معنوی: رکن معنوی عبارت است از سوءنیت و قصد انتقال مالکیت مالی که متعلق به شخص دیگری است. یعنی اینکه فرد آگاه باشد که مالک مال نیست و با اینحال برای فروش آن به دیگری اقدام کند.
مدارک جهت اثبات فروش مال غیر
برای اثبات فروش مال غیر باید ثابت کنید که فرد با سو نیت و با هدف سودجویی اقدام به فروش مال کرده است. از این رو باید مدارکی به دادگاه ارائه کنید که شامل موارد زیر میشود:
-
اسناد مربوط به ملک
این اسناد می توانند شامل موارد زیر باشند:
- سند مالکیت رسمی
- قولنامه
- قرارداد اجاره
- قرارداد رهن
- و یا هر سندی که نشاندهندهی مالکیت شاکی باشد.
-
اسناد مربوط به فروش و جابجایی مال
این اسناد شامل موارد زیر میباشند:
- مبایعه نامه رسمی
- مبایعه نامه عادی
- سند انتقال رسمی
- مدارک پرداختی مربوط به انجام معامله مانند فیشهای بانکی
- سایر اسنادی که نشان دهنده انتقال مال از شاکی به دیگری هستند.
-
شهادت شهود
شهادت شهود می تواند به عنوان مدرک اثبات وقوع معامله و سوءنیت فروشنده استفاده شود. شهود باید افرادی باشند که در جریان معامله بودهاند و از مالکیت شاکی نسبت به مال فروخته شده آگاه باشند.
تکلیف خریدار مال غیر چیست؟
در مورد فروش مال غیر توضیح دادیم و گفتیم که این عمل جرم محسوب شده و با برخورد قانونی مواجه میشود. اما در چنین شرایطی تکلیف خریدار مال غیر چیست؟ در مورد خریدار مال غیر دو حالت وجود دارد:
-
خریدار نسبت به عدم مالکیت فروشنده آگاه باشد
در این حالت، خریدار به این موضوع آگاه است که فروشنده مالک مال مورد معامله نیست. در این صورت، خریدار مرتکب جرم معاونت در کلاهبرداری میشود و مجازات آن مثل فرد فروشنده خواهد بود یعنی حبس از یک تا هفت سال. طبق قانون جدید اگر ارزش مال مورد معامله کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان باشد، جرم قابل گذشت محسوب میشود و مجازات آن از ۶ ماه تا سه سال و نیم حبس میباشد. علاوه بر مجازات کیفری، خریدار در این حالت نیز ملزم به استرداد مال به مالک اصلی است. همچنین، باید خسارت وارده به مالک را نیز جبران کند.
-
خریدار نسبت به عدم مالکیت فروشنده آگاه نباشد
در این حالت، خریدار نمیداند که فروشنده، مالک مال مورد معامله نیست. در این صورت، خریدار مرتکب هیچ جرمی نمیشود. و هیچ برخورد قانونی با شخص نمیشود. خریدار در این صورت برای استرداد مال و جبران خسارت، میتواند به دادگاه مراجعه و از فروشنده شکایت کند. همچنین، میتواند از طریق مراجع قضایی، مال مورد معامله را توقیف کند.
…:::: حتما مطالعه کنید: مجازات فروش مال غیر چیست؟ ::::…
مهلت شکایت فروش مال غیر
در جرم فروش مال غیر، شاکی یک سال از تاریخ وقوع جرم فرصت دارد تا شکایت خود را به مرجع قضایی ارائه دهد. یعنی اگر مالباخته تا یک سال بعد از فروش غیر قانونی، دادخواست شکایت خود را تقدیم دادگاه نکند، دیگر قابل بررسی نخواهد بود. همچنین، مهلت تعقیب جرم فروش مال غیر ۱۰ سال است. یعنی اگر شکایتی از این جرم در مهلت یکساله طرح شود، دادسرا میتواند تا ۱۰ سال پس از وقوع جرم، متهم را تحت تعقیب قضایی قرار دهد. پیشنهاد میکنیم برای پیشبرد سریع روند مراحل قانونی حتما از یک وکیل متخصص کمک بگیرید.
جمعبندی
فروش مال غیر توسط افراد سودجو میتواند خسارات جبرانناپذیری به خریدار و مالک اصلی وارد کند. و متاسفانه این نوع کلاهبرداری در ایران کم مشاهده نمیشود. اگر شما در چنین شرایطی قرار گرفتید، باید هرچه سریعتر برای احقاق حق خود اقدام کنید و در اولین قدم حتما با یک وکیل باتجربه مشورت کنید. شما باید مدارک و شواهد کافی برای اثبات مالکیت خود نسبت به مال مورد معامله و سوءنیت فروشنده ارائه کنید. همچنین، باید در مهلت یکساله شکایت خود را به مرجع قضایی ارائه دهید. در این راه حضور وکیل متخصص میتواند آرامش خاطر شما را فراهم آورده و به شما اطمینان دهد که حقوق شما به طور کامل رعایت میشود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.