حضانت فرزند بعد از طلاق

شرایط گرفتن حضانت فرزندان

قبل از توضیح شرایط گرفتن حضانت فرزندان بهتر است نگاهی به قانون مدنی بیندازیم. ماده‌های ۱۱۶۹ تا ۱۱۷۵ این قانون به موضوع حضانت پرداخته‌اند که در این بخش می‌توانید مطالعه کنید:

ماده ۱۱۶۹: برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.

*تبصره: بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد. (اصلاحی ۸ / ۹ / ۱۳۸۲ مجمع تشخیص مصلحت نظام)

ماده ۱۱۷۰: اگر مادر در مدتی که حضانت طفل با او است مبتلا به جنون شود یا به دیگری شوهر کند حق حضانت با پدر خواهد بود.

ماده ۱۱۷۱: در صورت فوت یکی از ابوین حضانت طفل با آن که زنده است خواهد بود هر چند متوفی پدر طفل بوده و برای او قیم معین کرده باشد.

ماده ۱۱۷۲: هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده ی آن هاست از نگاهداری او امتناع کنند، در صورت امتناع یکی از ابوین، حاکم باید به تقاضای دیگری یا تقاضای قیم یا یکی از اقربا و یا به تقاضای مدعی العموم، نگاهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده ی اوست الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا مؤثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هر گاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تأمین کند.

ماده ۱۱۷۳: هر گاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضاییه تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند. موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:

• اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
• اشتهار به فساد اخلاق و فحشا
• ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی
• سوءاستفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی گری و قاچاق
• تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف

ماده ۱۱۷۴: در صورتی که به علت طلاق یا به هر جهت دیگر ابوین طفل در یک منزل سکونت نداشته باشند هر یک از ابوین که طفل تحت حضانت او نمی باشد حق ملاقات طفل خود را دارد. تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزئیات مربوطه به آن ها در صورت اختلاف بین ابوین با محکمه است.

ماده ۱۱۷۵: طفل را نمی توان از ابوین و یا از پدر و یا از مادری که حضانت با اوست گرفت مگر در صورت وجود علت قانونی.

همانطور که گفتیم وظیفه‌ی مراقبت از فرزند در سنین پایین و تا هفت سالگی با مادر و پس از آن با پدر می‌باشد. اما قانون‌گذار مصلحت فرزند را در اولویت قرار داده و اگر حکم کلی به نفع کودک نباشد و ماندن فرزند با یکی از والدین به هر شکلی به آینده‌ی او آسیب برساند، شخص دیگر می‌تواند، حضانت فرزند را در خواست کند. ماده‌ی ۱۱۷۳ این شرایط را توضیح داده و در صورت بروز آنها می‌توان با مراجعه به دادگاه حضانت را از پدر یا مادر گرفت. علاوه بر مواردی که به شکل مستقیم در این ماده آمده، مواردی چون بلوغ، عاقل بودن، مسلمان بودن، توانایی فیزیکی برای حمایت از کودک و عدم ابتلا به بیماری‌های واگیردار یا خطرناک هم از شرایط لازم است و در صورتی که فرد از آنها برخوردار نباشد همسر او می‌تواند درخواست گرفتن حق حضانت را داشته باشد.

اثبات برخی از این موارد در دادگاه ممکن است پیچیده باشد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم حتما قبل از هر اقدامی با وکیل متخصص طلاق مشورت کنید.

…:::: مقاله پیشنهادی : شرایط حضانت فرزند قبل از طلاق چیست؟ ::::….

مدارک لازم برای گرفتن حضانت فرزند

برای اینکه دادخواست خود را برای گرفتن حضانت فرزند ارائه کنید باید مدارک زیر را به همراه داشته باشید:

• اصل و کپی شناسنامه‌
• اصل و کپی کارت ملی
• سند ازدواج
• سند طلاق (در صورت صدور)

در کنار این مدارک باید برای اثبات و صحت دادخواست خود، هر کدام از موارد زیر که با شرایط شما سازگار است را هم به دادگاه ارائه کنید:

• شهادت شهود

شهادت شهود از جمله مهم ترین مدارک اثباتی در دادگاه است. شهود می‌توانند افرادی باشند که رفتار بد طرف مقابل را در ارتباط با فرزند مشاهده کرده‌اند. مثلا اگر شهادت دهند که طرف مقابل فرزند را مورد ضرب و شتم قرار داده است، این امر می تواند به عنوان مدرکی برای سلب حضانت از وی محسوب شود.

• گزارش پزشکی قانونی

در صورت وجود هرگونه آسیب جسمی یا روانی بر فرزند، دادگاه می تواند از پزشکی قانونی برای بررسی وضعیت فرزند کمک گرفته و از گزارش آنها برای تصمیم‌گیری هرچه بهتر استفاده کند. شما می‌توانید با ارائه‌ی این گزارش شانس خود برای گرفتن حضانت را افزایش دهید.

• گزارش مشاوره و روانشناسی

مشکلات رفتاری و روانی یکی از موانع اخذ حق حضانت است و در صورتی که نشانه‌های آن را در طرف مقابل مشاهده کردید می‌توانید با مراجعه به مراکز مشاوره خانوادگی و روانشناسان، از آنها گزارش گرفته و آن را به دادگاه ارائه کنید. همچنین ممکن است که دادگاه، خود فرد را برای تحقیقات به مشاور ارجاع دهد و از گزارش آنها برای تصمیم‌گیری نهایی استفاده کند.

• مدارک سابقه‌ی کیفری

مدارک مربوط به سابقه کیفری طرف مقابل، مانند سابقه‌ی محکومیت برای جرایم خشونت آمیز یا جنسی و یا گزارشات پلیس می‌تواند نشان دهد که وی صلاحیت حضانت فرزند را ندارد. و در صورت داشتن چنین مدرکی می‌توانید از آن برای گرفتن حق حضانت کمک بگیرید. البته، باید توجه داشت که این مدارک باید معتبر و قابل استناد باشند.

این موارد فقط چند نمونه از مدارکی است که می‌توانید از آنها برای گرفتن حق حضانت استفاده کنید. شما با توجه به شرایط‌تان و نظر وکیل متخصص می‌توانید موثرترین گزینه را انتخاب کنید.

…::: مقاله پیشنهادی : گرفتن حضانت فرزند توسط مادر :::…

حضانت فرزند دختر بعد از طلاق

طبق قانون مدنی ایران، حضانت فرزند دختر بعد از طلاق به صورت زیر است:

• تا سن هفت سالگی حضانت با مادر است.
• از هفت سالگی تا نه سالگی حضانت با پدر است.
• از نه سالگی به بعد حضانت فرزند دختر بر اساس مصلحت او و خواست خودش مشخص می‌شود.

در مورد حضانت فرزند دختر از هفت سالگی تا نه سالگی، قانون برای دادگاه اختیار قائل شده است که با توجه به مصلحت فرزند، این حق را به مادر یا پدر واگذار کند. به عبارت دیگر، دادگاه می‌تواند حتی در این بازه‌ی زمانی نیز به دلایلی مانند عدم صلاحیت پدر و یا وابستگی شدید دختر به مادر، حضانت را به مادر بسپارد.

اما در مورد نه سالگی به بعد، قانونگذار صراحتاً بیان کرده است که حضانت بر اساس مصلحت فرزند و خواست خودش تعیین می‌شود. در این سن، فرزند به بلوغ نسبی رسیده است و می‌تواند در مورد زندگی خود تصمیم بگیرد. البته دادگاه نیز باید ، مصلحت فرزند را در نظر بگیرد. و اگر او صلاحیت لازم برای انتخاب را نداشت، در مورد سرپرست آینده‌ی او تصمیم‌گیری کند.

…::: مقاله پیشنهادی : قانون معافیت سربازی برای بچه های طلاق +۷راهکار :::…

حضانت فرزند پسر بعد از طلاق

حضانت فرزند پسر بعد از طلاق به شرح زیر است:

• تا سن هفت سالگی، حضانت فرزند پسر با مادر است.
• از هفت سالگی تا سن بلوغ که برای پسران پانزده سالگی می‌باشد، حضانت با پدر است.
• پس از رسیدن به سن بلوغ، پسر می‌تواند خودش تصمیم بگیرد که با کدام یک از والدین زندگی کند.

البته، این قوانین صرفاً قواعد کلی هستند و دادگاه در هر پرونده، با توجه به شرایط خاص، می‌تواند تصمیم متفاوتی بگیرد. مثلا اگر فرزند پسر زیر هفت سال باشد، مادر به طور پیش فرض صلاحیت حضانت را دارد. مگر اینکه او شرایط نگهداری از فرزند را نداشته باشد، مانند اینکه اعتیاد یا بیماری روانی داشته باشد. در این صورت، دادگاه حضانت فرزند را به پدر می‌دهد. یا اگر بالای هفت سال باشد، حضانت معمولا با پدر است. ولی به دلایلی از جمله رفتار بد، بیماری، سو استفاده و … ممکن است که نتواند به درستی از پسر مراقبت کند، در این صورت، دادگاه حضانت فرزند را از او سلب می‌کند و به مادر می‌سپارد.

…:::: مقاله پیشنهادی : تاثیرات طلاق بر فرزندان ::::….

جمع‌بندی

حضانت فقط حق والدین نیست. بلکه تکلیف آنهاهم محسوب می‌شود. یعنی آنها با داشتن حضانت فرزند موظف هستند که نیازهای کودک را برآورده کرده و زندگی مناسبی برای او تدارک ببینند. حال اگر این شرایط مهیا نشد و فرزند به هر شکلی در خطر آسیب جسمی یا روحی قرار بگیرد دادگاه می‌تواند این حق را از پدر یا مادر گرفته و به دیگری منتقل کند. در این صورت حتما با وکیل متخصص مشورت کنید و دادخواست و مدارک خود را با نظر او تقدیم دادگاه کنید تا از بالاترین شانس برای اخذ حضانت و رقم زدن آینده‌ی بهتر برای فرزند خود برخوردار باشید.