گرفتن حضانت فرزند توسط مادر

طلاق یکی از دشوارترین تجربه‌های زندگی هر فرد است. این تجربه مخصوصا برای فرزندان می‌تواند بسیار سخت باشد. به همین دلیل یکی از مهم‌ترین مسائلی که بعد از طلاق مطرح می‌شود، مسئله‌ی حضانت فرزندان است. در ایران، حضانت فرزند تا سن هفت سالگی با مادر و پس از آن تا سن بلوغ با پدر است. پس از بلوغ‌هم خود فرزند می‌تواند تصمیم بگیرد که با کدام یک از والدین خود زندگی کند. همانطور که می‌دانید سن بلوغ برای دختران ۹ سال و برای پسرها ۱۵ سال می‌باشد. اما آیا مادر می‌تواند پس از هفت سالگی‌هم حضانت فرزند را بگیرد؟ برای این کار چه شرایطی لازم است و چه مراحلی را باید پشت سر گذاشت؟ این مقاله توسط وکیل پایه یک دادگستری در کرج صادق عطاالهی، با تخصص وکیل طلاق در کرج تهیه شده است و در این پست، به بررسی این موضوع می‌پردازیم و شرایط و مدارک لازم برای تحقق این امر را بررسی می‌کنیم. تا انتها با ما همراه باشید.

شرایط گرفتن حضانت فرزند توسط مادر

همانطور که گفته شد مادر به طور قانونی از زمان تولد تا سن هفت سالگی حضانت فرزند را بر عهده خواهد داشت و این موضوع به خاطر وابستگی زیاد فرزند به مادر در سنین پایین است. اما برای بررسی شرایط گرفتن حضانت فرزند توسط مادر پس از هفت سالگی، باید به ماده‌ی ۱۱۷۳ قانون مدنی رجوع کنیم:

«هر گاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضاییه تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.

موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:

• اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار

• اشتهار به فساد اخلاق و فحشا

• ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی

• سوءاستفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی گری و قاچاق

• تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف»

با توجه به این قانون اگر هر یک از والدین به هر دلیلی صلاحیت نگهداری از فرزند را نداشته باشد حق حضانت با دیگری خواهد بود. اگر مادر بتواند ثابت کند که زندگی با پدر برای فرزند همراه با عسر و حرج است، می‌تواند حق حضانت فرزند را بگیرد. در این شرایط باید با تنظیم دادخواست در دادگاه دلایل و مدارک خود را ارائه کند.

در مواردی‌هم ممکن است مادر از بعضی از حقوق خود مانند مهریه و نفقه چشم‌پوشی کند و با توافق با همسر، حق حضانت را بگیرد. شرایط دیگری که حضانت فرزند بعد از ۷ سالگی به مادر می‌رسد این است که پدر در زمان سرپرستی فوت کند و البته همه‌ی این موارد در شرایطی است که مادر دارای سلامت عقلی بوده و دچار جنون یا مشکلات دیگر نباشد. اگر به هر دلیلی مادر توانایی مراقبت از فرزند را نداشته باشد، دادگاه در این مورد تصمیم‌گیری می‌کند.

پس به طور کلی می‌توان گفت حضانت فرزند در این شرایط با مادر است:

• کودک زیر ۷ سال باشد
• اثبات عسر و حرج فرزند در صورت زندگی با پدر
• فوت پدر
• توانایی مادر برای نگهداری از فرزند

…::: حتما مطالعه کنید : شرایط حضانت فرزند قبل از طلاق :::…

مدارک لازم برای گرفتن حضانت فرزند

برای اینکه مادر بتواند ثابت کند که زندگی با پدر برای آینده‌ی فرزند مناسب نیست باید مدارک و شواهدی به دادگاه ارائه کند. این مدارک عبارتند از:‌

• مدارک شناسایی ( کارت ملی و شناسنامه)
• سند طلاق
• نظر کارشناس رسمی مبنی بر عسر و حرج فرزند
• درخواست تحقیقات محلی برای بررسی شرایط زندگی فرزند
• شهادت شهود
• استعلام پزشکی قانونی ( در صورت در خطر بودن سلامت فرزند)

به طور کلی با توجه به شرایط زندگی فرزند، هر مدرکی که اثبات کند پدر در حق او کوتاهی کرده می‌تواند دادگاه را مجاب کند که حضانت را به مادر واگذار کند.

…::: حتما مطالعه کنید : شرایط حضانت فرزند بعد از طلاق :::…

دادن حضانت فرزند به مادر در دفترخانه

قانون می‌گوید که حضانت فرزند تا هفت سالگی با مادر است و پس از آن و تا سن بلوغ با پدر. با این حال، والدین می‌توانند در مورد حضانت فرزند با یکدیگر توافق کنند و این توافق را در دفترخانه اسناد رسمی به ثبت برسانند. برای دادن حضانت فرزند به مادر، والدین باید با حضور در دفترخانه، وکالت نامه‌ای به مادر اعطا کنند که در آن کلیه‌ی اختیارات مربوط به نگهداری، تربیت، معالجه، تحصیل و سایر امور مربوط به فرزند به مادر واگذار می‌شود.

در این وکالت نامه باید موارد زیر قید شود:

• نام و نام خانوادگی والدین و فرزند
• تاریخ تولد فرزند
• مشخصات محل سکونت والدین
• توافق والدین در مورد حضانت فرزند

این وکالت‌نامه پس از تنظیم باید توسط پدر و مادر و سردفتر دفترخانه امضاء شود و پس از آن دارای اعتبار قانونی خواهد بود و مادر می‌تواند با استناد به آن، کلیه امور مربوط به فرزند را انجام دهد. البته، لازم به ذکر است که این سند، صرفاً یک توافق بین والدین است و در صورت بروز اختلاف، دادگاه می‌تواند با توجه به مصلحت فرزند، تصمیم گیری کند. در صورتی که والدین توافق نداشته باشند، می‌توانند برای تعیین حضانت فرزند به دادگاه خانواده مراجعه کنند. دادگاه پس از بررسی شرایط والدین و فرزند، حکم را صادر خواهد کرد.

دادخواست حضانت فرزند توسط مادر

برای اینکه مادر بتواند دادخواست حضانت فرزند خود را به دادگاه ارائه دهد، باید شرایط زیر را داشته باشد:

• بالغ و عاقل باشد.
• سابقه محکومیت کیفری نداشته باشد.
• از نظر جسمی و روحی توانایی نگهداری از فرزند را داشته باشد.

در این شرایط مادر می‌تواند دادخواست خود را تقدیم کند و این دادخواست باید حاوی اطلاعات زیر باشد:

• نام و نام خانوادگی، مشخصات و نشانی طرفین دعوا (مادر و پدر)
• تاریخ تولد فرزند
• دلایل و مستندات حضانت فرزند توسط مادر

این دادخواست باید توسط وکیل دادگستری تنظیم شود. البته می‌توان آن را به صورت شخصی‌هم تنظیم کرد، اما با توجه به جزئیات زیاد در پرونده‌های مربوط به حضانت بهتر است از یک وکیل متخصص در این زمینه مشورت بگیرید تا تمام موارد قانونی در آن لحاظ شود.

….:::: حتما مطالعه کنید : تاثیرات طلاق بر فرزندان چیست؟ ::::…

جمع‌بندی

آینده‌ی فرزندان پس از طلاق موضوع مهمی است که باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. همه‌ی ما می‌دانیم که سن بلوغ همیشه بیان‌گر بلوغ واقعی فرزندان نیست و از این رو بسیار مهم است که در موضوع حضانت فرزندان مسائل دیگری همچون شرایط روحی او و میزان وابستگی‌اش به هریک از والدین مورد بررسی قرار گیرد. به همین خاطر پرونده‌های حضانت معمولا پیچیدگی‌های قانونی زیادی دارند که بدون حضور وکیل متخصص شاید نتوان آنها را پی‌گیری کرد. پس اگر با چنین شرایطی مواجه هستید حتما با یک وکیل باتجربه مشورت کنید تا از حقوق خود و مراحلی که پیش رو دارید به طور کامل آگاه شوید.